Voor het eerst sinds de vaccins tegen Covid-19 in december 2020 zijn uitgerold, hebben we bijgewerkte prikken die overeenkomen met de belangrijkste varianten die momenteel in omloop zijn. In tegenstelling tot het oorspronkelijke vaccin, dat gericht is op de voorouderlijke virusstam, zijn de nieuwe boosters specifiek gericht op omikron BA.4 en BA.5, die nu dominant zijn in de Verenigde Staten en verantwoordelijk zijn voor de meeste nieuwe Covid-19-besmettingen in het hele land.
Op 31 augustus gaf de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) toestemming voor het gebruik van deze bijgewerkte boosters en de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) keurde ze op 1 september goed. Deze besluiten zijn genomen omdat de immuniteit tegen deze zeer besmettelijke versies van omikron die door eerdere vaccinaties of infecties is ontstaan, afneemt. Wetenschappers voorspellen een toename van het aantal Covid-19-infecties in de herfst en winter.
Door een tweede of derde booster van de oorspronkelijke Covid-19-injectie te geven, zouden waarschijnlijk de hoeveelheid antilichaampjes tegen het virus worden verhoogd, zegt Peter Marks, directeur van het Center for Biologics Evaluation and Research van de FDA, tijdens een virtuele nieuwsconferentie op 31 augustus. Maar het idee van het bijgewerkte vaccin is ook om een langere beschermingsduur te bereiken. Het zal enkele maanden duren voordat de onderzoekers de gegevens kunnen verzamelen en kunnen bepalen of dit ook daadwerkelijk gebeurt. Hoe klein de voordelen van de nieuwe injectie ook zijn, Marks zegt: “Het is echt belangrijk dat mensen nadenken over het halen van een boost.”
Dit is wat we tot nu toe weten over de nieuwe vaccins die nu in heel Amerika beschikbaar zijn - inclusief waarom ze nodig zijn, wie ze kan krijgen en hoe lang ze naar verwachting bescherming bieden tegen Covid-19.
1. Wat is de nieuwe booster precies?
In tegenstelling tot het oorspronkelijke Covid-19-vaccin is de bijgewerkte versie bivalent, wat betekent dat het twee mRNA-componenten heeft - één van het voorouderlijke SARS-CoV-2-virus en een extra component die zowel in BA.4 als BA.5 voorkomt.
“Het is afgestemd op wat er momenteel circuleert,” legt Marks uit. “De hoop hier is dat we door de hoeveelheid antilichamen tegen die specifieke variant te verhogen, het beschermingsniveau terugkrijgen dat we hadden toen we deze vaccins eind 2020, begin 2021 voor het eerst uitbrachten."
Het doel van deze aangepaste boosters is om het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen door Covid-19 in verband met BA.4 en BA.5 of soortgelijke varianten te beperken nu we in de herfst en winter meer tijd binnenshuis doorbrengen.
2. Waarom hadden we bijgewerkte injecties nodig?
Toen omikron BA.1 eind november vorig jaar arriveerde, leidde dit tot een golf van coronabesmettingen. Zelfs onder de volledig gevaccineerden namen de doorbraakinfecties toe, omdat de nieuwe variant de immuniteit van de injecties of een eerdere infectie omzeilde. Naarmate het virus evolueerde naar de meer overdraagbare en meer immuniteitsbestendige omikronsubvarianten BA.4 en BA.5, ontstonden herinfecties en doorbraken, zelfs bij degenen die een booster hadden gekregen. Hoewel de injecties mensen nog steeds goed beschermden tegen ernstige ziekte, waren ze niet zo effectief tegen infecties die waren veroorzaakt door deze nieuwe vormen van omikron.
Omdat de BA.4- en BA.5-spike-eiwitsequentie veel overeenkomsten vertoont met de voorouderlijke SARS-CoV-2-spike, kunnen de oude boosters nog steeds antilichamen tegen deze subvarianten genereren, maar hun effectiviteit is beperkt: In een artikel in het New England Journal of Medicine van 7 juli ontdekten onderzoekers dat bij 27 volledig gevaccineerde en geboosterde deelnemers tussen 23 en 76 jaar de antilichaamniveaus het hoogst waren tegen de voorouderlijke virusstam en 20 keer lager tegen BA.4 en BA.5, twee weken na het ontvangen van de oude booster.
Wat onduidelijk is, is hoe het aantal antilichamen zich vertaalt in de effectiviteit van het vaccin; uit een ander onderzoek bleek dat de antilichaamniveaus binnen drie maanden na de injectie aanzienlijk afnamen. Uit beide studies blijkt dat het originele vaccinrecept niet goed aansluit bij BA.5.
3. Wie kan de bijgewerkte injecties krijgen?
Voorlopig komen personen van 12 jaar en ouder in aanmerking voor hun bivalente booster, op voorwaarde dat het minstens twee maanden geleden is dat zij voor het laatst een Covid-19-injectie hebben gekregen. Voor mensen die onlangs een Covid-19-infectie hebben gehad, raadt het CDC aan om drie maanden te wachten vanaf de datum waarop de symptomen voor het eerst optraden of de datum van een positief testresultaat.
De FDA heeft toestemming gegeven voor het gebruik van de nieuwe Pfizer-BioNTech Covid-19 boosters bij personen van 12 jaar en ouder. De nieuwe booster van Moderna kan worden gebruikt door mensen van 18 jaar en ouder. Met deze autorisaties heeft de FDA het gebruik van eerdere door deze bedrijven geproduceerde boosters bij mensen ouder dan 12 jaar opgeschort.
Nu het griepseizoen voor de deur staat, kunnen mensen overwegen om naast de coronaboosters ook griepprikken te halen, maar de CDC raadt jongvolwassen mannen die een apenpokkenvaccin hebben gekregen aan om vier weken te wachten met hun prik tegen Covid-19. Dit is voornamelijk wegens een onbekend risico op zeldzame hartaandoeningen als gevolg van het gebruik van het Jynneos-vaccin tegen apenpokken.
4. Hebben we binnenkort weer nieuwe boosters nodig?
De duurzaamheid van de door deze bijgewerkte vaccins geboden bescherming is nog steeds onbekend. “Dat is de hamvraag: hoelang gaat de immuniteit duren”, zegt Kanta Subbarao, directeur van de technische vaccincommissie van de Wereldgezondheidsorganisatie. "We begrijpen nog steeds niet wat we moeten doen om duurzaamheid te bewerkstelligen.”
Hoewel de bivalente vaccins een betere bescherming bieden tegen BA.4 en BA.5, zijn ze niet ontworpen om virusoverdracht of infecties te voorkomen, zegt ze. En hoe lang ze bescherming blijven bieden, hangt ook af van hoe de volgende variant eruit zal zien en hoe goed die is in het ontwijken van afweercellen.
“Op dit moment vaccineren we iedereen omdat we de ziektelast en de overdracht willen verminderen,” zegt Subbarao. Maar het streven van de volgende generatie Covid-19-vaccins, die in de maak zijn, is het terugdringen van doorbraakinfecties.
5. De VS en het VK gebruiken verschillende bivalente vaccins. Maakt het uit welke prik je krijgt?
De Amerikaanse FDA koos BA.4 en BA.5 voor de nieuwe vaccins omdat die varianten momenteel in Amerika en vele andere delen van de wereld circuleren - in tegenstelling tot BA.1. Op basis van recente studies denken Marks en zijn collega's bij de FDA dat het concentreren op BA.4 en BA.5 ook een robuustere bescherming kan bieden tegen verschillende vroegere coronavarianten, waaronder BA.1, delta en bèta.
Het Verenigd Koninkrijk daarentegen heeft het gebruik toegestaan van bivalente vaccins die de voorouderlijke stam en de oorspronkelijke BA.1-stam bevatten. Mogelijk gaat het land over op injecties die ook BA.4 en BA.5 omvatten.
Maar Subbarao stelt dat alle bivalente vaccins een grotere immuniteit zouden moeten opleveren.
6. Wat weten we wel en niet over deze boosters?
De FDA stond het gebruik van BA.4/5-gerichte bivalente vaccins toe op basis van beperkte gegevens.
Ze baseerden zich op experimenten van Moderna en Pfizer-BioNTech bij muizen, die hogere antilichaamniveaus tegen BA.4 en BA.5 lieten zien bij gebruik van de nieuwe booster ten opzichte van de oorspronkelijke formule. Ze keken ook naar de resultaten van menselijke klinische onderzoeken met een versie van het vaccin met BA.1, waaruit bleek dat de bivalente booster hogere niveaus van antilichamen genereerde tegen omikron en alle SARS-CoV-2 varianten dan het oorspronkelijke vaccin.
De verwachting is dat bivalente boosters tegen BA.4/5 beter zullen presteren.
“Wat we niet weten is ... hoe goed dit gaat werken in de echte wereld,” zegt John Swartzberg, een infectieziektedeskundige aan de University of California in Berkeley. Ook blijft onbekend in hoeverre deze aangepaste injecties herinfecties en doorbraken zullen verminderen.
Andere deskundigen zoals Pablo Sanchez, een professor in de kindergeneeskunde aan de Ohio State University, hebben vraagtekens gezet bij de beslissing om door te gaan met de nieuwe Covid-19-injecties zonder relevante gegevens van proeven op mensen. Hij was de enige die in de CDC-vergadering tegen het aanbevelen van de bijgewerkte injecties stemde.
Het proces weerspiegelt hoe jaarlijks wijzigingen worden aangebracht in het griepvaccin, waarvoor geen menselijke klinische proeven nodig zijn om de veiligheid en werkzaamheid ervan te beoordelen, maar Sanchez zegt: “Ik dacht niet dat we al zover waren met de Covid-vaccins.” Hij is 67 en krijgt een bivalente booster, maar Sanchez zegt dat hij zich meer op zijn gemak zou hebben gevoeld om de prik aan te bevelen als hij met vertrouwen kon zeggen dat het veilig is, in plaats van dat het waarschijnlijk veilig is.
Swartzberg daarentegen maakt zich niet al te veel zorgen. “Het bevat een stukje van de voorouderlijke stamcomponent,” zegt hij. In het ergste geval zal het net als een boosterprik met het oorspronkelijke vaccin zijn, zegt hij.
Wachten op bewijs zou echter hebben betekend dat er een herfst- of wintergolf van Covid-19 zou kunnen komen zonder bijgewerkte vaccins, zei FDA-commissaris Robert Califf tijdens de nieuwsconferentie. Zowel Moderna als Pfizer-BioNTech voeren nu menselijke klinische proeven uit om de veiligheid en werkzaamheid van de aangepaste boosters te testen, maar Califf moedigt degenen die daarvoor in aanmerking komen aan om snel hun injecties te plannen.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op nationalgeographic.com.
